op één avond
een niet gewone ervaring
een romantische weliswaar
Vrijheidslievender als van Beethoven ...
Geef me de vijfde van Beethoven
Beethoven is dé componist geweest die de muziek veranderd heeft. De 5e is daar een prachtig voorbeeld van. En dat wordt die avond wel degelijk aangetoond, beluisterd en vergeleken.
De negen van Beethoven
De spilfunctie die deze componist gespeeld heeft en de gevolgen ervan voor de toekomst wordt besproken aan de hand van zijn negen symfonieën. Als geen ander heeft Beethoven een stempel gedrukt op de ontwikkeling van de symfonie. Het beluisteren van zijn symfonieën is de beste manier om daar achter te komen. Deze werken zijn uiteraard niet neutraal. Als rasechte vroegromantieker legde Beethoven verschillende betekenissen in zijn muziek. En dat maakt zijn kunst nog waardevoller. Na deze cursus is het veel makkelijker om latere symfonieën zoals deze van Brahms of Mahler te vatten.
De symfonieën van Beethoven, met hun dynamische contrasten, hun krachtige ritmiek, hun inslaande motieven en hun thematische verwerking en wat veel meer, betekenden een ware revolutie. De start van de romantiek, de vrije mens. Een eeuw lang hebben heel wat latere componisten er 'last' van gehad. Een analyse meer dan de moeite waard.
"Berlioz' L'enfance du Christ onterecht enigszins vergeten?
Van de vele hoogromantische componisten gaat de aandacht in deze cyclus naar Berlioz, Liszt en Wagner ...
De romantiek van Brahms met aandacht op zijn symfonieen, het Deutsches Requiem en de Altrhapsodie
Bruckner is vooral bekend van zijn grootse 9 symfonieën. Paradijselijk, kosmisch, barokkaal, en tegelijk raadselachtig, eigenaardig en vreemd. Geen heldenprogramma zoals Beethoven, noch Wagner-epigoon maar vroomheid, strenge gebondenheid met een scheppende vrijheid zoal we bij Wagner herkennen. Deze cursus overloopt deze symfonieën, haast middeleeuws en toch modern en laat de verschillen zien met zijn tijdgenoten Wagner en Mahler die als laatromantische componisten een expliciet verhaal hadden in hun muziek.
Middeleeuws en deze van Carl Orff
De tijd van breed genomen 1750-1800 wordt de klassieke periode genoemd. De tijd van Mozart en de jonge Goethe (Werther).
CONCERTO'S waarom is dit genre ontstaan tijdens de barok en hoe heeft het zich verder ontwikkeld. Een spannend verhaal. In deze tekst een opsomming van een aantal componisten én een ontleding van het al te bekende Vier Jaargetijden van Vivaldi.
een niet te onderschatten componiste!
LUISTEREN NAAR en PRATEN OVER (klassieke) muziek: een cursus inleiding muziek(geschiedenis)
Hoe vaak horen we niet een stukje mooie muziek - ook in de popmuziek - waarbij we ons af- vragen welke muziek dit is, van wie deze muziek wel is en in welk kader ze kan geplaatst worden. Wat bedoelde de componist bij het schrijven van deze muziek, en hoe componeert hij zo iets moois? Zit er in alle muziek die ooit geschreven is een bepaalde ontwikkeling? En wat is nu eigenlijk een concerto, een symfonie, een fuga, een serenade? En welke uitvoering verdient de voorkeur om aangeschaft te worden?
Muziek beluisteren, beter aanvoelen en begrijpen is niet zo vanzelfsprekend. Wat bedoelde Beethoven of Mahler met hun 5e symfonie? Maakt het uit of je de uitvoering van Karajan, van Jos van Immerseel of Haitink hoort? En hebben beide symfonieën te maken met de politiek filosofische tijdsbeelden? En zo ja: op welke manier is dat herkenbaar? Of zetten beide componisten zo maar de nootjes of klankkleuren naast elkaar? Verder geeft deze cursus een overzicht van de klassieke muziek van de middeleeuwen tot de hedendaagse muziek. Muziekgenres zoals gregoriaans, polyfonie, sonate, concerto, symfonie, liederen, opera enz. worden via luister- en videofragmenten toegelicht. De meerstemmige Desprez, de geniale Bach, de rebelse Mozart, de revolutionaire Beethoven, de betoverende Schubert, de intense Brahms, de fascinerende Verdi, de spirituele Arvo Pärt, ze zullen, samen met andere componisten, als spiegel van hun tijd de revue passeren. Vergelijkingen met andere kunstvormen zoals schilderkunst en literatuur en de erbij horende filosofische denkbeelden liggen voor de hand.
Laat dit niet langer vraagtekens blijven. Deze cursus geeft een antwoord op deze vragen en veel meer. In zes sessies van twee à drie uur wordt de ontwikkeling van de muziek behandeld van de jaren 1000 tot 1970 aan de hand van het beluisteren van muziekvoorbeelden. Vertrekkend van de Middeleeuwen en de Renaissance wordt de aandacht vooral gericht op de barok, de klassieke periode en de romantiek. De muziek van de 20e eeuw is de hekkensluiter. Geen enkele kunst staat alleen. Daarom worden verbanden gelegd met de andere kunsten, vooral de schilderkunst en verder ook met filosofische en politieke ontwikkelingen. Deze verbanden helpen het geheel beter te vatten.
Zes kunst- en muziekopenbarende avondsessies. Zeer geschikt voor niet muzikaal gevormden. Muzikale kennis en/of notenleer is niet noodzakelijk. De eenvoudigste en belangrijkste principes worden tijdens de lessen gedoseerd toegelicht. Je hoeft echt geen kenner te zijn op het gebied van eender welke vorm van muziek. Na het volgen van deze cursus ben je hierin wel een stuk verder en is je luistervaardigheid zonder meer kritischer geworden. Aan het einde van de cursus kan de student in grote mate bepalen welke muziek hij/zij hoort, van wie deze muziek is en in welk kader ze kan geplaatst worden.
Het nu volgend overzicht geeft een idee over hoe bovengenoemde onderwerpen schematisch en in trefwoorden in het programma verwerkt worden.
Sessie 1Kunst versus Muziek. Componeren. Melodie/motief. Hoe luisteren en interpreteren. Muziek van de Oudheid en de Middeleeuwen: gregoriaans, troubadours, Carmina BuranaSessie 2Muziek van de Renaissance: van Dufay over Josquin des Prez heen naar Orlando Lassus en Gesualdo e.a., motteten, madrigalen, chansons.
Muziek van de Barok: Monteverdi, Vivaldi, Bach, Händel, sonate, concerto, suite, fuga, opera.Sessie 3Muziek uit de tijd van Mozart (en Haydn) het Classicisme: symfonie, oratorium, strijkwartetten,.
Muziek uit de Vroeg-Romantiek: Beethoven, Schubert, Mendelssohn, Schumann, Liszt.Sessie 4Muziek uit de Hoog/Laat-Romantiek: Verdi, Wagner, Mahler, Chopin, Brahms, Grieg.Sessie 5Muziek van de 20e eeuw: bv. im- expressionisme, modernisme: Debussy, Strawinsky.Sessie 6Schönberg, Glass en POMO. Ontwikkelingen van blues, jazz en de popmuziek
Symfonieën ... daar ga je even bij zitten. Hoe groots, dramatisch, spanningsvol, onrustig maar ook fijngevoelig, gracieus, lieflijk, innig, elegant betoveren hun melodieën ons gemoed. Al deze contrasten geven aan dat de ene symfonie de andere niet is. Dat weten de symfonieluisteraars maar al te goed. Waar liggen de verschillen? Reeds meer dan tweehonderd jaar worden symfonieën gecomponeerd. Hoeveel symfonieën liggen nog verborgen omdat we ze niet echt kennen?
Het doel van de cursus is de rijkdom van de symfonieklanken naar boven te brengen. Na Haydn en Mozart wordt overgestapt naar de componist die de spilfiguur genoemd mag worden in de verdere ontwikkeling van de symfonie: van Beethoven. Daarnaast is er de Symfonie Fantastique van Berlioz. Vervolgens worden enkele symfonieën van Schubert, Mendelsohn, Schumann, Brahms, Bruckner en Mahler besproken. Gezien het grote belang ervan, leggen we ons ter ore bij de Scandinavische (Sibelius, Grieg) en de Russisch getinte symfonieën (Dvorzak, Sjostakovitch, Rachmaninovv) en besluiten met een aantal symfonieën uit de 20e eeuw. We vergeten hierbij niet enkele mooie Vlaamse symfonieën. Gedurende deze cursus worden verschillende uitvoeringen vergeleken en komen beroemde dirigenten aan bod.
Er worden verbanden gelegd met andere kunsten, filosofie en politieke ontwikkelingen. Vaak helpen deze verbanden om een symfonie beter te plaatsen (bv. de zgn. oorlogssymfonieën).
wat een verrijzenis
een indrukwekkende lijst symfonieeen
De ene misschien wat beter bekend dan de andere, maar allebei grootmeesters van de laatromantiek ...
Massenet en Brahms over Werther en Alt Rhapsody
Een zinvolle bewerking van Ravel ...
de concerto's van Mozart zijn enkele generaties ouder dan de oorspronkelijke concerto's uit de barok. Een totaal andere inventiteit. Uiteraard eenb beetje afhankelijk van de peridoe waarin Mozart zijn concerto's componeerde. Vooral zijn klavierconcerto's trekken onze aandacht. In het klavier (pianoforte) kon Mozart zijn drama kwijt zoals hij het zo graag deed in zijn opera's.
Mozart en zijn verleidelijke Don Giovanno heeft de literatuur nadien sterk beziggehouden. Terecht.
MOZART heeft ons zowat 41 symfonieën nagelaten. Vooral de laatste symfonieën spreken ons sterk aan, misschien wel omdat ze ons al een zicht geven op de aankomende romantiek. Neemt niet weg dat we in dit document toch een overzicht aanbieden van al zijn symfonieën omdat ook de eerdere symfonieën al een duidelijk beeld geven hoe Mozart zijn symfonieën componeerde inspelende op de tijdsgeest die al lonkte naar die romantiek. Mozart was nu eenmaal een voorloper!
Een opera waarbij Mozart aangeeft dat hij de romantiek ziet aankomem en zelfs de operette voorspelt! Was hij niet zo vroeg gestorven dan had hij de vroeg-romantiek verder ingeleid, of niet? In hoeverre zou hij het Beethoven moeilijk hebben gemaakt?
voor wat betreft het 1e leerjaar hogere graad
voor wat betreft het 3e leerjaar Hogere graad 3:
Opera, zeg maar muziektheater. Dus muziek, tekst en toneel. En dan nog interpretatie. Beelden, vormen, beweging, kleuren en klanken. Wat er al niet bij komt kijken. Niet voor niets de duurste (muziek)kunstvorm. De meesten kennen opera vanuit de prachtige beroemde melodieën (aria's) die hart en geest diep kunnen ontroeren. En dat wordt dan tevens het uitgangspunt van deze basiscursus OPERA. Vier eeuwen operageschiedenis worden belicht (Monteverdi, Händel, Mozart, Beethoven, Wagner, Rossini, Verdi, Zimmerman). Met cd en videobeeld. Het is dus luisteren en kijken. Opera is nu eenmaal ook scène.
Tevens wordt duidelijk hoe acteurs zich uitdrukken, welke stemsoorten er bestaan en gekozen worden. De soorten opera's, het verband tussen tekst, muziek en acteren en de rol van de dirigent en de regisseur worden besproken. Daarnaast bieden heel wat opera's belangrijke boodschappen en ideeën. De operaliefhebber zoekt, naast ontspanning, in deze kunstvorm rust en loutering, een antwoord op het wezenlijke van het leven. Het eigen verhaal dat een opera in zich meedraagt verdient hierdoor nodige aandacht. Alles tezamen een ongelooflijke heerlijke gedachten- en stemmenwereld.
in popteksten zit vaak diepzinnige filosofie en existentiele problematiek ...
Een onbeschrijvelijke periode. waar wij nog steeds op teren ...
Tijdens de romantiek zijn heel wat Griekse goden en verhalen door de kracht van de muze in velerlei kunstvormen ...
en maar walsen
De sonatevorm is ontstaan uit de ontwikkeling van het genre sonate tijdens de barok. Weliswaar een beetje verwarrend. Zeker als dan blijkt dat de struktuur van de sonate overgenomen werd in andere genres en van daaruit als sonatevorm wordt geduid. En omdat die vorm zo vaak wordt gebruiikt in andere genres zoal concerto's maar vooral in symfonieën wordt het begrip sonatevorm ook wel aangeduid als hoofdvorm. Hoezo?
wat een einde ...
Een groots oeuver heeft deze componist on nagelaten. Zo o.m. Also sprach Zarathustra, vooral bekend vanwege de begintune van de film 2001, A Space Odyssee. In deze tekst wordt dit symfonisch gedicht besproken met uiteraard een verwijzing naar Nietzche. Tevens wordt een beeld opgehangen van het leven van deze componist.
Vrijmetselarij relatief weinig in muziek, maar toch ...
Femme fatale of compassion ... een wereld van (muziek)verschil ....
Geschiedenis van de opera
Opera, zeg maar muziektheater. Dus muziek, tekst en toneel. En dan nog interpretatie. Beelden, vormen, beweging, kleuren en klanken. Wat er al niet bij komt kijken. Niet voor niets de duurste (muziek)kunstvorm. De meesten kennen opera vanuit de prachtige beroemde melodieën (aria's) die hart en geest diep kunnen ontroeren. En dat wordt dan tevens het uitgangspunt van deze basiscursus OPERA. Vier eeuwen operageschiedenis worden belicht (Monteverdi, Händel, Mozart, Beethoven, Wagner, Rossini, Verdi, Zimmerman). Met cd en videobeeld. Het is dus luisteren en kijken. Opera is nu eenmaal ook scène.
Tevens wordt duidelijk hoe acteurs zich uitdrukken, welke stemsoorten er bestaan en gekozen worden. De soorten opera's, het verband tussen tekst, muziek en acteren en de rol van de dirigent en de regisseur worden besproken. Daarnaast bieden heel wat opera's belangrijke boodschappen en ideeën. De operaliefhebber zoekt, naast ontspanning, in deze kunstvorm rust en loutering, een antwoord op het wezenlijke van het leven. Het eigen verhaal dat een opera in zich meedraagt verdient hierdoor nodige aandacht. Alles tezamen een ongelooflijke heerlijke gedachten- en stemmenwereld.
hoor je graag vergaande en fijnzinnige polyfonie ... luister eens dan naar Egressus Jesus van Giaches de Wert